De Participatiewet uit 2015 heeft als doel iedereen te voorzien van een redelijk inkomen en hulp te verlenen bij het meedoen in de samenleving. Toch staat bijna een miljoen mensen die graag wil meedoen werkloos aan de kant en vindt geen aansluiting op de krappe arbeidsmarkt. Zij krijgen niet de hulp die ze nodig hebben en worden benaderd met wantrouwen en onnodige verplichtingen, zo constateren de wethouders in het manifest.
‘Iedereen heeft het recht om mee te doen en op een overheid die zich daarvoor inzet. Maar gemeenten moeten daarvoor voortdurend om de blokkerende Participatiewet heen werken’, zo begint het manifest van de wethouders. ‘Wij staan voor een overheid die uitgaat van vertrouwen. Een overheid die je niet opjaagt maar die je gewoon de hulp biedt waar je recht op hebt. Vanuit die overtuiging weigeren wij al langer om de Participatiewet volledig uit te voeren. Maar dat is niet hoe het zou moeten. De Participatiewet moet worden aanpast’, aldus de wethouders.
Het verbaast de wethouders dat dit nieuwe kabinet nog heel voorzichtig is met het aanpassen van de wet. ‘Rapport, na rapport, na rapport laat zien dat de huidige wet niet werkt. (…) Als wethouders zien wij dit dagelijks in de praktijk. Waar het maar mogelijk is, doen wij het ook anders. Maar het kabinet lijkt nog steeds niet van plan de Participatiewet fundamenteel te herzien.’ In het Manifest doen de wethouders de volgende concrete eisen voor verandering:
- Behandel mensen vanuit vertrouwen
- Versoepel de bijstand, zodat een vergissing niet meteen leidt tot een terugvordering van duizenden euro’s.
- Schaf de gedwongen ‘tegenprestatie’ af
- Geef gemeenten nog deze kabinetsperiode op zijn minst structureel 0,5 miljard euro erbij om meer mensen persoonlijke begeleiding te bieden.
- Geef iedereen basiszekerheid
- Verhoog de bijstandsuitkering met minstens 140 euro per maand, zodat mensen op zijn minst genoeg geld hebben om rond te komen (conform advies NIBUD en het Sociaal Cultureel Planbureau)
- Schrap de boete op samenwonen (de kostendelersnorm) voor iedereen, zodat mensen niet worden gekort op hun uitkering omdat ze met iemand in huis wonen die een inkomen heeft.
- Geef mensen met een kleine spaarpot of een koophuis gewoon recht op een inkomen zonder dat eerst alles van hen wordt afgepakt.
- Maak mensen met een beperking niet langer afhankelijk van het inkomen van hun partner.
- Garandeer dat mensen mee kunnen doen
- Vervang de tegenprestatie-banen door volwaardige aanstellingen en betaalt met in ieder geval het minimumloon.
- Verruim de mogelijkheden om wat bij te verdienen naast de uitkering.
- Voer een bindend quotum in voor de overheid en grote bedrijven om mensen met een beperking aan te nemen.