Op vrijdag 24 maart bracht de Statenfractie van GroenLinks een werkbezoek aan SBE (Samenwerkende Bedrijven Eemsmond). Daarbij werd aan de hand van presentaties uitgebreid gesproken met Johan Visser (Site Director Delfzijl Akzo Nobel), Inge van Ditshuizen (Site HSE Manager), Jos Leuveld – Factory Manager Zeolyst C.V.) en Douwe Boomsma (Head Local Asset Group NUON). Onderwerp van gesprek waren toekomstige ontwikkelingen in de Eemsdelta, zowel op het gebied van circulaire economie als dat van energieproductie.
Op het chemiepark bij Farmsum werken momenteel op 1100 mensen. Voor de totale werkgelegenheid als gevolg van de aanwezigheid van het chemiepark moet je daar 5.500 tot 11.000 bij optellen voor mensen die werken in aanleverende en afnemende bedrijven.
Bij Akzo-Nobel wordt uit Oost-Gronings zout suikers, monochloorazijn en delamine geproduceerd. Er wordt gewerkt aan vergroening van de productie van suikers op basis van biomassa uit gras, hout en pulp. In 2020 moet een proeffabriek met 168 mensen gaan draaien.
Bij Zeolyst worden zeolieten gemaakt: dat zijn stoffen die lijken op kleiachtig zand. Ze bevatten gaten/kanalen, die ze geschikt maakt voor absorptie, vormselectie en ionwisseling. In het algemeen worden zeolieten in grote hoeveelheden gebruikt als drager van katalysatoren voor waterontharding e.d. (voor waspoeder bijv.). Bij Zeolyst worden specials gemaakt. Die worden gebruikt in de olieraffinage, petrochemie en autoindustrie (reiniging uitlaat-gassen). Aan de basis van de productie staat waterglas dat geproduceerd wordt in Winschoten. Daar wordt aluminiumhydraat uit Australië aan toegevoegd. Zeolyst is een mooi voorbeeld van een bedrijf dat schoner werd om aan nieuwe wetgeving te voldoen. De productie van stikstof en vaste afvalstoffen werd tussen 1990 en 2013 tot ongeveer een zesde gereduceerd. Het watergebruik ging naar beneden (en deels van Akzo-Nobel gekocht) en er wordt ook veel minder energie gebruikt. Verplicht is een reductie van 2% per jaar per ton. Dat leidde in twaalf jaar tot 40 % reductie. Deze cijfers zijn inclusief compensatie voor gebruik van groene stroom en perslucht. Het voldoen aan de normen is financieel geen probleem: het is uiteindelijk kostenneutraal of zelfs winstgevend. Vergeleken met de zusterfabriek in de VS doet de fabriek in Delfzijl het financieel gezien beter.
Het overleg met de Natuur en Milieufederatie Groningen (NMFG) met als doel een balans tussen ecologie en economie werd zowel door Akzo-Nobel als Zeolyst als een succes gezien.
Bij het gesprek over de toekomst van de energieproductie ging het vooral om de mogelijkheden om de stroom van zonnepanelen en windenergie op te slaan. We willen immers ook stroom gebruiken als er geen zon of wind is. Een van de mogelijkheden is het omzetten van elektriciteit in ammoniak. Die stof kan worden opgeslagen en door buizen worden vervoerd. Zo'n buizenstelsel is in Nederland al aanwezig in de vorm van het gasnet. De ammoniak kan zelf als brandstof voor energieproductie worden gebruikt of na splitsing in de vorm van waterstof. Nuon heeft het plan om een op korte termijn te gaan beginnen met elektriciteitsproductie op basis van ammoniak. Dat gaat gebeuren op basis van aangevoerde ammoniak. De verwachting is dat het vanaf 2030 mogelijk is om lokaal stroom om te zetten in ammoniak. Dus wat geduld is nog wel vereist.