Terugblik Algemene Beschouwingen

Voorzitter, naast u staat een trotse Groninger. Een Groninger die niet met de handen in de zakken wil klappen, maar luidkeels wil uitdragen dat zij er is voor Groningen. GroenLinks wil niet op Den Haag wachten, maar toch klinkt er een ander geluid vanuit de commissie, meerdere partijen uit de Staten willen wel afwachten op Den Haag. Bijzonder. Volgens GroenLinks kunnen wij heel goed onze eigen molleboontjes doppen en keuzes maken voor onze burgers. 

GroenLinks is trots op de economie in onze provincie, die in Groningen in steeds meer vergroent en circulair wordt. Alles voor een circulaire economie ligt voor het grijpen. Als u dit voor u ziet voorzitter, ziet u ook de kansen voor een economie van de toekomst, met banen voor de toekomst. Dat betekent ook willen investeren en de kansen zien. Zo heeft de provincie Groningen de eerste basis gelegd met de waterstofeconomie, dit moeten we nu verder uit gaan dragen. We zien dat Rotterdam ons inhaalt als waterstof regio en dat moeten we niet willen. Het gaat namelijk ook om banen behoudt en creëren, iets wat nodig is in onze regio. Kijk naar de Nationale-CO2 heffing, in 2028 gaat deze omhoog, dan moeten bedrijven klaar zijn om met minder CO2 te produceren. Belangrijk is dan om in te zetten op waterstof, want sommige productieprocessen hebben waterstof nodig, met elektriciteit komen de temperaturen niet hoog genoeg. Daarom wil GroenLinks (en andere partijen) dat de belemmeringen rondom waterstof in kaart worden gebracht, zodat deze daarna weggenomen kunnen worden, daarom dienen we de volgende motie in. 

Rotterdam lukt het ook, waarom zou het ons dan niet kunnen lukken, want wij hebben hier betere kansen liggen voor deze economie. Laten we dan ook samen meer snakken over onze waterstofeconomie. 

De Waddenzee is ook zo’n gebied waarover we moeten snakken. Wereldgoed Unesco, uniek gebied, een voedselbank voor de vogel. Dit prachtige gebied staat onder druk, zelfs zodanig dat de UNESCO status eraf dreigt te gaan. Daarnaast lopen de gelden van het Waddenfonds eind 2028 af, terwijl het Waddenfonds probeert de negatieve effecten op het Wad te compenseren. Gezien de tekst vanuit het hoofdlijnenakkoord vanuit Den Haag lijkt er weinig aandacht te zijn voor de Wadden. Dat moet anders. GroenLinks vindt dat de provincie Groningen en de andere Waddenprovincies moeten pleiten voor verdere verlening van het Waddenfonds. Ons prachtige Wad verdient dat meer dan ooit, daarom dienen we hier een motie over in.  

Voorzitter, we hebben ook immaterieel erfgoed waarbij we onze vingers bij af kunnen likken. In onze Groninger keuken is namelijk: Spekkedikken, poffert, mollebonen, krentjebrij, kniepertjes en natuurlijk de eierbal te vinden. GroenLinks ziet heel goed in dat snakken door iedereen uitgedragen moet worden. En voorzitter er ligt een uitgelezen kans om dit te doen: met de eierbal. In Amersfoort maken ze er een keierbal van, maar ons Gronings hart bloedt en wij willen ons erfgoed beschermen. Dit kan alleen door erover te snakken. 

Voorzitter, alleen snakken is niet genoeg. We moeten ook keuzes durven maken. Keuzes voor de gezondheid van onze inwoners, keuzes voor ons milieu en onze basis: natuur. GroenLinks ziet dat in de perspectief nota veelal keuzes gemaakt worden voor landbouw. Voorzitter, begrijp ons niet verkeerd, als dit keuzes zijn waarbij de boeren echt profiteren en dat we echt de transitie ingaan dan ondersteunen we dit van harte. Alleen vermoeden wij dat hier juist geen keuzes gemaakt gaan worden, terwijl keuzes maken nodig is voor de boer en burger. Nodig voor zekerheid en gezondheid. 

Burgers in onze provincie hebben namelijk steeds meer zorgen over pesticiden. Terecht, we zien hoeveel pesticiden de lelieteelt en de bollenteelt gebruikt en dat het onze waterkwaliteit vervuild. En dit is niet voor voedsel, maar voor een sierstukje als exportproduct, terwijl bij de teelt grote aantallen gif hier achterblijven. Dit kunnen we voorkomen door echt keuzes te maken, zoals ook de provincie Gelderland heeft gedaan. Zij wachten niet op Den Haag, zij maken zelf de keuze om de bloembollenteelt te verbieden. GroenLinks vindt dat in onze provincie geen plek is voor deze vervuilende gewassen. Volgt het college deze provinciale lijn uit Gelderland en durft het de bloembollenteelt te verbieden in onze provincie? Voor de gezondheid van boer, burger en milieu. Om hierbij te helpen en de eerste stappen te zetten om deze keuze te maken, dienen we deze motie in:

Natuur moet te allen tijde herstelt, beschermt en uitgebreid worden. Het Natuur Netwerk Nederland gaat zeer traag, Bos & Hout wordt op bezuinigd. Terwijl we zien dat natuur nodig is en dat de mensen meer en meer in de natuur komen. Laten we de aanleg van Bos&Hout versnellen door meer gebruik te maken van spontane bos ontwikkeling. Laten we dus de groene airco’s gratis groeien. Dit kan gewoon, we hopen dat de Gedeputeerde Staten hier nadrukkelijker mee aan de slag gaat. 

Voorzitter, vanuit de commissie verbaasde ons echt iets. Dit bij Nij Begun. Waarom? Nou, doordat het lijkt alsof het coalitieakkoord ‘Veur Mekear’, de ambities hierin, betaald gaan worden door Nij Begun. Verrassend, we zouden de Nij Begun gelden toch als plus gebruiken en niet om eigen ambities te financieren? Zo krijgen we een Nij Begun toch niet voor mekaar? Waarbij GroenLinks zich afvraagt op welke wijze GS de burgers dan betrekt in deze specifieke ambities? Komt dit daadwerkelijk van de inwoners, vragen zij hierom? En wat vinden de kwartiermakers hiervan? GroenLinks hoopt dat de formulering niet klopte en dat de gelden van Nij Begun ook echt een Nij Begun wordt van en voor de inwoners… 

Voorzitter, positief vanuit de perspectief nota vindt GroenLinks de extra investering van 2,6 miljoen op cultuur en dat er geïnvesteerd wordt in fair pay. Nodig, want cultuur maakt onze provincie aantrekkelijk en leefbaar. Dit moeten we behouden voor de huidige en toekomstige generaties. Zo creëren we een provincie waar de burgers kunnen ontspannen en genieten. 

Voorzitter, nog een positief punt uit de commissievergadering: de toezegging over de ‘Meedoen Pas’. Groningen is voor ons een plek waar iedereen mee moet kunnen doen en gratis Openbaar Vervoer voor minima helpt daar enorm bij. GroenLinks wil graag dat dit in de hele provincie mogelijk wordt en kijken daarom uit naar de verkenning die het college gaat doen over het plan van GroenLinks en PvdA. 

Voorzitter, noaberschap is denken om de ander, niet uitmakend hoe diegene is. Je staat klaar voor elkaar. Helaas merken we in de maatschappij dat dit steeds zeldzamer wordt. Kijk naar Ter Apel. Een sprekend, maar triest, voorbeeld. Ter Apel wordt door veel gemeenten in de steek gelaten, niet door de noordelijke gemeenten, maar wel als het iets verder weg is. Daaruit blijkt dat de spreidingswet nodig is, graag horen we van het Rijksorgaan en GS hoe zij zich gaan inzetten voor de spreidingswet en dat deze behouden blijft. Zodat de opvangcrisis minstens verlicht wordt. 

Als laatste voorzitter gaan we naar een interne aangelegenheid, wat GroenLinks zeer belangrijk vindt: de Gender Equality Plan. GroenLinks is blij dat het plan er ligt, wel willen we weten of dit plan daadwerkelijk in de praktijk ingezet wordt en of dit ook helpt. Een evaluatie binnen het personeelsbeleid vinden wij niet voldoende. Het verdient meer aandacht, zodat er beter op gestuurd kan worden. Kortom, kan het college toezeggen dat er een evaluatie komt van de Gender Equality Plan, waarbij gekeken wordt wat er nu in de praktijk daadwerkelijk ingezet wordt en of dit ook resultaten oplevert. 

Voorzitter, terug naar de rust, terug naar mijn tuin. Ik vind het prachtig om het gelach van de groene specht te horen, al roffelt die niet vaak en zacht. Toch hoop ik dat er ook een bonte specht in de tuin komt. Die vaker en harder roffelt, zodat ook in Den Haag het geroffel te horen is. 

De motie over waterstof hebben met aangehouden. 

De motie over het onderzoek Lelieteelt is net verworpen. 

Wel zijn de moties over de Waddenzee en de Eierbal aangenomen! 
 

Ook een motie van Partij voor de Dieren die we hebben mede-ingediend is aangenomen, nu gaat er 500.000 euro naar Bos&Hout. 

De motie over de spreidingswet, ingediend door D66 en onder andere mede-ingediend door ons is aangenomen. Die spreekt uit dat ''De Spreidingswet gehandhaafd moet blijven voor een humane en structurele opvang van asielzoekers en om solidariteit tussen gemeenten en regio’s te waarborgen''.